ΠΗΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ:
http://oliveoil.homedns.org/stamnagkathi – Αναγνωστάκης Γιάννης –Παραγωγός-
Το σταμναγκάθι ή "κιχωριον το ακανθωδες" είναι ουσιαστικά μια άγρια ποικιλία ραδίκι.
Η φύση έχει βάλει όλη της την τέχνη και όλη της την σοφία για να δημιουργήσει αυτό το φυτό με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να επιβιώσει στις ποιο αντίξοες καιρικές συνθήκες, αλλά και από τις ορέξεις των χορτοφάγων θηλαστικών της Γης.
Έτσι μπορούμε να το βρούμε στα χιονισμένα δύσβατα μέρη των ορεινών όγκων του νομού Χανίων, αλλά και σε απόκρημνες ακρογιαλιές να το χτυπάει το κύμα και να το θρέφει η αλμύρα της θάλασσας.
Την ονομασία σταμναγκάθι την απόκτησε από το αγκάθι που το περιβάλλει και από την χρήση που είχε αυτό στο στόμιο της στάμνας με το νερό τα παλαιότερα χρόνια.
Διότι τον παλιό καλό καιρό που οι άνθρωποι καθημερινά πήγαιναν σε φυσικές πηγές ή σε πηγάδια για να εφοδιαστούν με το νερό της ημέρας, η μεταφορά γίνονταν με πήλινες στάμνες. Επειδή πολλών ειδών ζωύφια πήγαιναν να δροσιστούν και αυτά από το νερό της στάμνας, οι άνθρωποι έκοβαν το αγκάθι και το εφάρμοζαν “σαν καπάκι” στο στόμιο της στάμνας απωθώντας με αυτόν τον τρόπο τους παρείσακτους επισκέπτες.
Έτσι έγινε γνωστό στην κοινωνία σαν στάμνα-αγκάθι, το αγκάθι της στάμνας δηλαδή.
Το σταμναγκάθι είναι γνωστό ως τροφή αλλά και ως βότανο από την αρχαιότητα, στην Κρήτη όμως και ειδικότερα στον νομό Χανίων ήταν πάντα μια αξιοζήλευτη τροφή την οποία λίγοι είχαν την δυνατότητα να αποκτήσουν. Διότι η συγκομιδή του ήταν και είναι μια πολύ επίπονη κουραστική και πολλές φορές επικίνδυνη διαδικασία.
Το σταμναγκάθι συνοδεύετε πάντα από εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο στην κουζίνα των Κρητικών.
Οι τρόποι που μπορεί να συνδυάσει κάποιος το σταμναγκάθι στην κουζίνα του είναι πολλοί, εμείς θα σας περιγράψουμε τους κυριότερους.
Ωμό: αφού το πλένουμε καλά το βάζουμε στο πιάτο και το ψεκάζουμε στην κυριολεξία με πολύ λίγο ελαιόλαδο, έπειτα ρίχνουμε λεμόνι ή ξύδι στο πιάτο ανάλογα με τα γούστα μας, και αν θέλουμε αλάτι. Προσωπικά δεν το συνιστώ το αλάτι αλλά σε πολλούς αρέσει και έτσι..
Το τρώμε με το χέρι και πιστέψτε με αν σας αρέσουν τα πικρά χόρτα θα ενθουσιαστείτε.
Στην σαλάτα: Είτε στην χωριάτικη σαλάτα είτε σε σαλάτα με αγγούρι-μαρούλι ψιλοκόβουμε λίγο σταμναγκάθι και το ανακατεύουμε με την υπόλοιπη σαλάτα, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο με την πρώτη περίπτωση, εκτός από την χρήση πιρουνιού τώρα...
Βραστό: Σε βραστό νερό ρίχνουμε ένα κιλό σταμναγκάθι και το αφήνουμε για 10 λεπτά. Η ποσότητα του νερού δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλη, ίσα ίσα όση χρειάζεται για να σκεπάζει τα χόρτα ΜΕΤΑ το δεκάλεπτο, OXI όταν είναι ωμό και το ρίχνουμε στην κατσαρόλα.
Το κιλό βγάζει περίπου 4 μερίδες σταμναγκάθι για σπίτι και 5-6 εστιατορίου.
Μετά το δεκάλεπτο βάζουμε το σταμναγκάθι στα πιάτα και προσθέτουμε 4-5 κουταλιές της σούπα σε κάθε πιάτο από το νερό που έβρασαν τα χόρτα. Προσθέτουμε μία κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο σε κάθε πιάτο, λεμόνι ανάλογα το γούστο μας και αλάτι επίσης...
Με αρνάκι: Το σταμναγκάθι γίνετε ένα καταπληκτικό συνοδευτικό στο αρνάκι με αυγολέμονο. Η συνταγή είναι η γνωστή συνταγή συνταγή αρνάκι αυγολέμονο απλά έχουμε σταμναγκάθι αντί για άλλο χόρτο.
Για να διατηρήσετε το σταμναγκάθι ωμό πολλές μέρες δεν υπάρχουν δυστυχώς πολλοί τρόποι.
Ο μόνο τρόπος είναι να το έχετε στο ψυγείο σας, και πάλι όμως πάνω από 6-7 μέρες δεν θα διατηρηθεί (αν είναι άγριο, διότι τα άλλα δεν αντέχουν πάνω από 3-4 το πολύ μέρες).
Όμως αν συνυπολογίσετε ότι πριν το αγοράσετε έχουν μεσολαβήσει 1-2 μέρες μέχρι να φτάσει από τον παραγωγό στο ράφι τότε καταλαβαίνετε ότι σταμναγκάθι αν το θέλουμε ωμό το τρώμε αμέσως ή μέσα στο διήμερο..
Όμως το σταμναγκάθι μπορεί να διατηρηθεί πολύ εύκολα στην κατάψυξη για μήνες, αρκεί να το έχουμε ζεματίσει.
Δηλαδή σε βραστό νερό ρίχνουμε την ποσότητα που θέλουμε να διατηρήσουμε για 2-3 λεπτά.
Έπειτα το τραβάμε από το νερό και το αφήνουμε να στραγγίσει και να κρυώσει τελείως.
Μετά που θα στεγνώσει και θα κρυώσει το βάζουμε σε ειδικά σακουλάκια για τρόφιμα και το αποθηκεύουμε στην κατάψυξη μας .
Από προσωπική εμπειρία αναφέρω ότι και μετά από έξι μήνες που δοκίμασα, ήταν ολόφρεσκο και δεν είχε χάσει κανένα από τα γευστικά χαρακτηριστικά του.
Το μόνο που χρειάζεται όταν θελήσουμε να το μαγειρέψουμε είναι, να το βγάλουμε από την κατάψυξη και όπως είναι με τον πάγο να το ρίξουμε στην κατσαρόλα με λίγο νερό μέσα και να το αφήσουμε να πάρει μια βράση για 2-3 λεπτά...
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να μαγειρέψει κάποιος το σταμναγκάθι, αρκεί να έχει όρεξη και φαντασία.
Εμείς σας παρουσιάσαμε μόνο τους ποιο συνηθισμένους τρόπους μαγειρέματος από τις νοικοκυρές της Κρήτης...
Χρησιμότατες πληροφορίες για το υπέροχο και νοστιμότατο αυτό χόρτο, και επίκαιρο για μένα , αφού σήμερα βρήκα στην λαϊκή από ένα ντόπιο παραγωγό σταμναγκάθι ,και αγόρασα αρκετή ποσότητα για να φτιάξω σήμερα την σαλάτα μου, αύριο φρικασέ με κοτόπουλο , και το υπόλοιπο θα το καταψύξω όπως αναφέρει ο κ. Αναγνωστάκης,
ΣΑΛΑΤΑ ΜΕ ΣΤΑΜΝΑΓΚΑΘΙ ΚΑΙ ΞΥΝΟΜΗΛΟ θα χρειαστούμε
Σταμναγκάθι 1 ματσάκι –καθαρισμένο-πλυμένο-και χοντροκομμένο
λίγα φύλλα μαρουλιού-χοντροκομμένα
μισό ξυνόμηλο κομμένο σε λεπτές φέτες (μπορούμε και να το τρίψουμε στο χοντρό τρίφτη.
Γραβιέρα σε φλοίδες
2-3 κουταλιές κουκουνάρι
3-4 ντοματίνια κομμένα στα δύο
Για την σος
μισό φλιτζάνι ελαιόλαδο
1/4 φλυτζ΄, βαλσάμικο
3 κουταλιές σούπας πετιμέζι
αλάτι (χτυπάμε όλα τα υλικά στο σέικερ-χρησιμοποιούμε οση ποσότητα χρειαζόμαστε, την υπόλοιπη την φυλάμε στο ψυγείο
Σε μπόλ ανακατεύουμε καλά τα λαχανικά και το κουκουνάρι, τα βάζουμε στην σαλατιέρα, ρίχνουμε το μήλο και την γραβιέρα και περιχύνουμε με την σος.
Πεντανόστιμη….!!!
5 σχόλια:
Δυσεύρετο εδω επάνω!
Πριν μερικά χρόνια βρήκα στο ΑΒ και τούδωσα να καταλάβει.
Εμφανίστηκε και στο Lidl, αλλά ήταν Ισπανίας.
Μοιάζει σε γεύση με το αγριοράδικο, αλλά έχει πιό χοντρό φύλλο, που δεν σκορπάει στο βράσιμο.
Στην Κρήτη το βρίσκετε σε μανάβηδες ή πάτε στην εξοχή και το μεζεύετε;
Φρικασέ είναι καταπληκτικό.
Καλό Σ/Κ
Συγγνωμη κιολας αλλα το...σταμναγκαθι τσιμπαει?δεν εχω φαει ποτε....
ΡιΡι μου Αχ!Αχ! τωρα γυρισα απο Χανια και εφαγα!!! σταμναγκαθι τελειο..
Σε Φιλω.
@ΔΥΣΠΙΣΤΟΣ, Εγώ δέν πάω ειδικά γιά να μαζέψω,, αλλά ειναι καί τόσο ευκολο να το βρής... λαικές, μανάβικα ακόμα και super market, ΟΜΩΣ ,αυτό πού μαζεύεται ειναι το πιο νόστιμο διότι ειναι και το πραγματικό σταμναγκάθι.
@antoulaki2010, To σταμναγκάθι δεν τσιμπάει, χορταράκι ειναι....
@ lourdi, τυχερούλα.... εκδρομή στα Χανια!!!
Πολυαγαπημένο και ας είναι τσουχτερή η τιμή του όποτε βρίσκω αγοράζω!
Η σαλάτα εξαιρετικη!
Φιλάκια Ριρίκι!!
Δημοσίευση σχολίου